Hafta sonu, UNESCO tarafından ilan edilen, ‘2021 Yunus Emre, Hacı Bektaş-i Veli ve Ahi Evran Yılı’ çerçevesinde Karaman’da organize edilen Uluslararası Yunus Emre Paneline katıldım. Panelde naçizane şahsım, Avrupa’da, özelde de Hollanda’da Yunus Emre izlerini ve çalışmalarını, Yunus’la ilgili yapılan faaliyetleri anlatmaya gayret ettim.
Karaman Tanıtım Platformu (KARTAP) tarafından organize edilen “Uluslararası Yunus Emre Paneli”, Lütfi Elvan Kongre Merkezi’nde gerçekleşti. KARTAP’tan Osman Nuri Koçak’ın açılış konuşması ve KMÜ Rektörü Namık Ak’ın protokol konuşmasından sonra hukukçu Ömer Karayumak’ın oturum başkanlığında Prof. Alaattin Aköz, Prof. Numan Aruç, Dr. Hacı Ahmet Şimşek ve bendeniz sunumlarımızı yaptık. Sunumlarda öne çıkan bazı konuları, başlıklar halinde sizlerle paylaşmak isterim.
Yunus Emre, çok farklı disiplinlerde ele alınmaktadır. Edebiyatçılar, tarihçiler, felsefeciler, mutasavvıflar, tarikat ehli, hepsi Yunus’u kendi disiplininde yorumlamaktadır. Osmanlı Arşivi belgelerinde yapılan araştırmalar, Yunus’un Karamanlı olduğunu göstermektedir. Avrupa’da bir çok oryantalist Yunus Emre üzerinde çalışmalar yapmıştır. Alman oryantalist Annemarie Schimmel, araştırmadan da ileri giderek, Yunusça yaşamayı denemiştir. Balkanlar’da, Türklerin yanısıra Arnavutlar, Boşnaklar tekkelerinde Yunus’un şiirlerini okumaktadırlar. Yunus Emre, piri Türkistan Hoca Ahmed Yesevi düşüncesinin Anadolu’da en önemli temsilcilerindendir. Şiirlerinde aynı konuları işlemişlerdir.
Panel çıktıları, çeşitli gazeteler, sosyal medya organları ve yayınlanacak kitapta okunabilir.
Panelin, sabah saatlerinde olması ve uzun sürmesine rağmen katılımcıların ilgisi ve sabrı, dikkate şayandı. Salon girişinde, panel etkinliğini zenginleştiren farklı sanat çalışmalarının sergilenmesi de oldukça eğiticiydi. Panel sonunda, panelistlere, Yunus Emre özel gümüş hatıra parası, Yusuf Yıldırım’ın ‘Divan-ı Yunus Emre Karaman Nüshası’ başta olmak üzere, Karaman’ı anlatan prestij eserler ve Karamanoğlu Mehmet Beyin Türkçe buyruğunun yer aldığı bronz sanat eseri hediye edildi.
Program sonrası, Yunus Emre Camisi, türbesi ve Taptuk Emre makamı, Aktekke Camii, Mevlana’nın annesi Mumine Hatun ve Çelebilerin türbesi, Nefise Sultan Medresesi, İbrahim Bey imareti ve türbesi ziyaret edilmese abes olurdu. Bu merkezleri ziyaret ederken yürüdüğümüz güzergahta bazı iş yerlerinin vitrinlerinde ‘Kibbeling’ ve diğer balık çeşitlerinin Hollandaca yazılmış olması dikkatimizi çekti. Bu hiç şüphesiz Hollanda’daki Karamanlıların, Karaman’nın sosyal ve günlük yaşamına etkisiydi.
Sıra, günün yorgunluğunun atıldığı, güzel insanlarla, saatlerce süren sohbet eşliğinde akşam yemeğine gelmişti. Menüde, tahmin edileceği üzere Karaman’a has ‘calla’ yemeği vardı. Karaman yemek kültürünü anlatan ‘Gelenekten Aşeneye Karaman Mutfağı’ adını taşıyan prestij bir esere imza atmış Rıza Duru’nun tarifiyle yapılan bu yemek dört beş saatte pişiyor. Sağlık durumunun iyi olmamasına rağmen misafirlere verdiği yemeğe katılan Rıza Duru beyin ikramına panelistler ve organizasyon ekibi katıldı. Yemekte, İstanbul’dan panele katılan İKEV Başkanı Mehmet Başer ve görev arkadaşları, Belediye Başkan Yardımcısı Eyüp Aslan, KARTAP’tan Osman Nuri Koçak, Yusuf Yıldırım, Ali Yağcı, Karamanoğlu Ethem Büyükköse ve diğer dostlar katıldılar. Yemek programını, Kamil Saygı ve Cemal Şimşek Hollanda’dan takip edenler arasında yer aldılar.
Günün son istişare toplantısı ise, (ki bu üçüncü toplantıydı), günün tüm yoğunluğuna rağmen, geç saatlerde Grand Karaman’da gerçekleşti. KARTAP ekibi ile Panelin değerlendirmesi yapıldı. Gelecekte yapılacak organizasyonlar için notlar alındı. Yunus Emre, göç, kültürel miras, Karaman diasporası, Karaman’ın Türkiye ve dünyadaki gönüllü kültür elçileri sohbetin konuları arasında yer aldı. Karaman’dan, tarih içinde farklı coğrafyalara yapılan göçler ve çarşı yangınıyla 1960’lı yıllarda yaşanan işçi göçü değerlendirildi. Karaman’ın, Türk Dünyasıyla ilişkilerinin önemi de gündeme geldi. Maşallah, KARTAP’lıların hayal gücü müthiş. Dünyanın neresinde bir Karamanlı varsa, yüzyıllar önce göç etmiş olsa bile, KARTAP bu isimlere ulaşmak istiyor. Zira, Karaman’ın âlemşümul bir vizyonu olduğuna inanılıyor.
Velhasıl, panel vesilesiyle, Karaman’ın önümüzdeki yıllarda muhtemel gündemini de konuştuk. Türkmen Koca’sı Yunus ve tarih boyunca yaşanan çeşitli göç serüvenleri, Karaman ve tabiki KARTAP gündeminin iki ana maddesini oluşturuyor.
Veyis Güngör
30 Kasım 2021