Sosyal medya her geçen gün günlük hayatımıza yön vermeye, hatta hakim olmaya devam ediyor. Yayınlanan haberlerin doğru ve yanlış olmasına bile dikkat edilmiyor çoğu zaman. Yalan ve yanlış haberlerle insanlar manipüle ediliyorlar. Öyle ki, bu manipülasyonlar bazen ülke ve devletler adına da yapılıyor. Bunun en somut örneğini, Amerika seçimleri başta olmak üzere , Avrupa ülkelerindeki seçimlere yapılan müdahalelerde görmüştük. Rus ajanları ya da gönüllü Rus trollerinin, sosyal medya üzerinden oyunları çok konuşulmuştu.
Hollanda’daki NRC gazetesinin araştırmasına göre, Rus troller sadece seçim dönemlerinde görev yapmıyorlar. Troller, Avrupa’nın bir yerinde meydana gelen bir olay sonrası devreye girip, İslam karşıtı yayınlar yaparak, Avrupa kamuoyunu Müslümanlardan nefret etmeye yönlendiriyorlar. Bu çerçevede, internet trollerinin Sint-Petersburg’dan Hollandaca gönderdikleri dokuzyüzü aşkın twitter mesajı tesbit edilmiş. Atılan mesajlar ile Hollanda ve Belçika’da İslam karşıtlığı teşvik edilmiş.
NRC’den Reinier Kist ve Rik Wassens’in haberine göre, 2016 ve 2017’de Rus twitter trolleri, 940 Hollandaca twit atmışlar. Gönderilen twitter mesajlarında, İslam karşıtlığının artması ve kültür savaşlarının kışkırtılması denenmiş. Bunun yanısıra, Rus twitter trolleri, Hollanda parlamento seçimlerinde Geert Wilders ve PVV’ye oy verilmesi yönünde de paylaşılar yapmış. Bu sonuca, NRC gazetesi tarafından Rus trollere ait 200.000 twit mesajı üzerine yapılan bir araştırma ile ulaşılmış.
Hatırlanacağı üzere, bu meselede, yani Rus trollerin Hollanda seçimlerine etkisi üzerine, Hollanda İçişleri Bakanı Kajsa Ollongren, geçen yıl bir ikazda bulunmuş, ancak somut delil gösterememişti. Bakan Ollongren, o zaman şunları dile getirmişti: “İstenmeyen yabancı unsurların Hollanda demokrasi ve hukuk düzeninin temeline ve açık topluma müdahale etmeleri arzu edilmez”.
Rus trollerin İslam karşıtı algı oluşturmalarına en somut örnek olarak, 22 Mart 2016 tarihinde Brüksel’de yaşanan terör olayları ve sonrasındaki faaliyetleri gösterilmekte. Brüksel Zaventem havaalanındaki ilk patlamanın üzerinden henüz bir kaç saat geçmiştir. @harrymagician_ kullanıcı adıyla ‘Off berbat bir olay’ mesajı gönderilmiştir. Gayet normal bir reaksiyon olarak sunulan bu cümle sonrasında olay, İslam ve Müslümanlar üzerine çekilmiştir. Zira aynı gün arka arkaya #IslamIsTheProblem, #IslamKills sloganları aynı hesaptan yayılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, Brüksel olaylarından önce ve sonra, Rus troller genellikle İngilizce olmak üzere, Holandaca, Fransızca ve İspanyolca twitter mesajlarıyla İslam karşıtlığını yaymayı denemişler.
Twitter merkezinden edinilen bilgiye göre, Hollandaca yazılar yazan Rus internet trolleri, ‘Internet Research Agency (IRA)’ adıyla Sint-Petersburg’da bulunan bir ‘trol fabrikası’ndan yönlendiriliyor. Kentin bir kenar mahallesinden yüzlerce Rus, özellikle gençler, para karşılığı sosyal medyadaki tartışmaları manipüle ediyorlar. NRC gazetesinin edindiği bilgiye göre, Amerika’daki başkanlık seçimlerine, Rus müdahalesi olarak 200.000 twit mesajı silinmiş. İlk twit listesi Amerika haber kanalı NBC tarafından açıklanmış. Trollerin twitterden gönderdikleri haber sayısının 7,5 milyon olduğu bilinmekte.
IRA elbette, sadece twitterla sınırlı değil, aynı zamanda Facebook, Instagram, YouTube, Tumblr ve Reddit gibi kanalları da kullanıyor.
Troller, özellikle Belçika’daki terör olaylarından sonra Hollanda’ya odaklandılar. RTL ve NOS haberlerinde, göçmenler ve mültecilerle ilgili konuların hemen ardından twit atan troller, aşırı sağ isimleri, Geert Wilders, PVV-milletvekili Martin Bosma ve aktivist Joost Niemöller’i popüler yaptılar. Troller, Avrupa’da bir kültür savaşının yaşandığını iddia ediyorlar. Bu savaşta, sağ liderler ise Hollandalıların kimliklerini koruyan ve kurtaran kahramanlar olarak yansıtılıyor.
Rus twitter trollerinin üzerinde durdukları ana konular, ‘İslam’ ve ‘mülteciler’ den oluşmakta. Ayrıca, Avrupa Birliği’ni savunanlar, Avrupa’nın İslamlaşmasından sorumlu tutulmakta.
Peki Rus trollerin amacı ne?
Avrupa ülkelerinin istihbarat teşkilatları, genel anlamda Rus trollerin amaçlarının, ‘şüphe yaymak ve karşıtlık oluşturmak’ olduğunda hemfikirler. Bunun yanı sıra troller, Batı demokrasileri, Avrupa Birliği ve NATO hakkında kaos ve kafa bulandırmak istiyorlar. Rus sahte hesaplarının, yani trollerin, Almanya ve İngiltere’nin göç tartışmalarını bile yönlendirmek istedikleri bir İngiliz araştırması tarafından bulunmuştu.
Velhasıl, Rus troller Avrupa ve Amerika’ya karşı verdikleri sosyal medya mücadelesinde İslam’ı ve Müslümanlar’ı kullanıyorlar.
Veyis Güngör
25 Temmuz 2018