Ocak ve Şubat aylarında, günlük Trouw gazetesi “Avrupa’nın Geleceǧi” üzerine haftalık bir yazı dizisi yayınladı. Farklı uzmanların kaleme aldıkları makalelerde hem Avrupa’nın karşı karşıya kaldıǧı güncel tartışmalar hem de Avrupa’nın geleceǧi ile ilgili düşünceler yer aldı.
Makalelerden öne çıkan bazı sorunları ve muhtemel çözüm önerilerini sizlerle paylaşmayı istiyorum.
Brexit Meselesi
Avrupa’nın karşı karşıya olduǧu önemli sorunlardan birisi hiç şüphesiz İngiltere’nin Avrupa Birliǧi’nden çıkması meselesi olduǧunu söyleyen Utrecht Üniversitesinden Dr. Hans Vollaard, “hatırlanacaǧı üzere 2016’nın Haziran ayında İngiliz halkının çoǧunluǧu yapılan referandum sonucu, AB’den çıkmaya karar vermişlerdi”diyor. Karar alırken çıkış noktaları, sınırlarda daha iyi kontrol ve göçmen yasalarının uygulanması olduǧunu belirten Vollaard, ancak “İngiltere’nin AB’den çıkması düşünüldüǧü kadar kolay olmadı” diyor. Örneǧin, Pond’un deǧerinin düşmesi, AB kurallarının yerine geçecek yasaların yetersizliǧi, ekonomik belirsizlik İngiltere’nin AB’den çıkmasını zorlaştıran sorunlar arasında yer alıyor. Hans Vollaard, “bu sorunlar aynı zamanda AB’den çıkmayı düşünen diǧer üye ülkeler için de bir ders oldu” diyor. Artık hiç bir üye AB’den ayrılmayı kolay kolay dile getiremeyecek. Çünkü Brexit olayı, diǧer üyelerin gözünü korkutmuştur. Vollaard’a göre “AB’den haz duymayan üye ülkeler, daha iyi bir ‘Birlik’ olmadıǧı için, AB’yi sevmeselerde çıkmayı düşünmeyeceklerdir”.
Kimlik Meselesi
Avrupa kimliǧi oldukca hassas bir konuma gelmiştir diyen yılların tecrübeli gazeteci ve yazar Maria Laura Franciosi “28 ülke olarak hep birlikte aynı kıtada yaşıyoruz”diyor. “Serbest bir şekilde seyahat ediyoruz, ikamet ediyoruz, iş buluyoruz, eǧitim alıyoruz, önemli bir kesim euro kullanıyor”diyen Laura Franciosi “bütün bunlara raǧmen, yani yıllarca Avrupa Birliǧi için uǧraş vermemize raǧmen, rahat bir şekilde ‘Avrupalıyız’ diyemiyoruz” serzenişinde bulunuyor.
Peki Avrupalılık nedir? Sorusunu soran Maria Laura Franciosi şu cevabı veriyor: “Avrupalılık aynı tutkuları, tecrübeleri, bilim ve kültürü paylaşmaktır”. “Bundan dolayı, Brexit bazı Avrupalılar, bazı İngilizlerde dahil, acı ve zor bir süreç” oldu diyen Maria Laura Franciosi “bu insanlar, sadece AB’den yıllara dayanan eknomik baǧın kopmasını deǧil aynı zaman da kültür, bilgi deǧişiminin de zayıflamasından endişeliler” diyor.
Maria Laura Franciosi böyle bir ayrılıǧı, yirmi yıl önce yani Euro düşüncesinin doǧduǧu yıllarda tahmin edemediklerini zira “İkinci Dünya Savaşı sonrası nesil için, Avrupalılık yani serbest çalışabilme bir hayaldi, idealdi” diyor. Ve ekliyor: “1973’te İngiltere’nin AB’ye girişine şahit olan birisi olarak, Bretix kararı beni şoke etti”.
Savunma, Avrupa Ordusu ve Egemenlik
Yine Utrecht Üniversitesinden araştırmacı Trineke Palm “Avrupa Birliǧi’nin Doǧu ve Güney sınırlarında artan gerilimler, kararsızlıklar ve güvensizlik son yıllarda savunma işbirliǧi düşüncesini canlandırdı” diyor. Hatırlanacaǧı üzere, bu baǧlamda, Fransa Cumhurbaşkanı Macron ve Şansölye Angela Merkel, NATO ile ters düşmeden bir Avrupa Ordusu oluşturulmasını dile getirdiler. Araştırmacı Palm Avrupa ordusuna karşı çıkanların da olduǧuna dikkat çekiyor ve bunlara göre, “NATO Avrupa Birliǧinin köşe taşıdır, egemenlik ve güvenlik çok önemlidir” diyor.
AB’nin çıkış kapısı kapalı
Yazı dizisinin son bülümünde eski dilomat, Hollanda Dışişleri Bakanı ve Ankara Büyükelçisi Ben Bot ise Avrupa’nın Geleceǧi ile ilgili görüşlerini yazdı. Bot, Brexit tartışmasına dikkat çekerek Baltık liderlerin “İngiltere’den ne istediǧimizi, İngilizlerin bizden ne istediklerini bilmiyoruz” ifadesini hatırlattı. Bu açıklamaların bile Brexit tartışmalarının AB için olumlu olduǧuna işaret eden Ben Bot, artık AB’den çıkış kapısının kapandıǧını, yüzde 70 oranında Avrupalının AB’den ayrılmak istemediǧini söylüyor. Ancak, AB vatandaşlarının göç dalgalarının Avrupalılık kimliǧine bir tehdit olarak algıladıklarını, bu algının da popülistler ve liberaller tarafından kullanıldıǧını söyleyen Ben Bot, AB’nin önümüzdeki dönemde göç, mülteciler, banka birliǧi, iç pazarın tamamlanması ve iklim konularında dayanışma içinde ve birlikte çalışmalarını arttırmalarını salık veriyor.
Evet, Avrupa’nın geleceǧi ile ilgili ele alınan makalelerde öne çıkan ana sorunlar Brexit meselesi, göç ve mülteciler ve kimlik meselesi, savunma ve egemenlik meselesi başlıkları altında toplanabilir. 2019’da yapılacak Avrupa Parlamentosu seçimlerinin de ana konuları ve önümüzdeki yıllarda tartışılacak bu konuları takip etmeye devam edeceǧiz.
Veyis Güngör
24 Şubat 2019