Yaz aylarının gelmesiyle birlikte, Hollanda’da geleneksel festivaller sezonu başladı. Temmuz ayında, hiç alışık olmadığımız aşırı sıcaklarda, bir festival bitiyor bir diğeri başlıyor. Geleneksel festivallere, bir de Amsterdam’ın 750. Kuruluş yıl dönümü etkinlikleri eklenince, artık ‘festivaller sezonu’ aylarca süreceğe benziyor.
Senenin en uzun günü olan 21 Haziran Cumartesi günü, A10 Amsterdam çevre yolunun bir bölümünde büyük bir festival organize edildi. 20 Haziran Cuma akşamı saat 21.00’den, 22 Haziran Pazar günü saat 15.00’e kadar şehirdeki bazı yollar ve A10 çevre yolu trafiğe kapatıldı. A10, dev bir nikâh podyumuna dönüştürüldü ve yüzlerce çift burada evlendi. Müzik, spor, sanat programları yanı sıra, yiyecek ve içeceklerin sunulduğu etkinliğe, Amsterdam ve dışından yaklaşık 200 bin kişi katıldı.
Temmuz ayının başlamasıyla birlikte, Amsterdam’da tarihi anlamı olan bir festival düzenleniyor. 21 yıldır düzenlenen bu festivalin adı “Keti Koti” festivali.
“Kırılmış Zincirler” anlamına gelen bu kavram, Hollanda’da yaşayan Surinamlılara ait. Kavram, 1 Temmuz 1863 yılında dönemin sömürgeleri olan Surinam ve Hollanda Antillileri’nin kölelikten kurtuluş tarihini anlatmaktadır. Yani Hollanda tarihinde karanlık bir dönemin kapanışını da simgeler.
Keti Koti Festivali, her yıl 1 Temmuz tarihinde Amsterdam Oosterpark’da bulunan “Ulusal Kölelik Anıtı” etrafında yapılır. Özellikle Afro-Surinam, Hollanda ve Antilli kökenlilerin, köleliğin kaldırılması, eşitlik ve özgürlük için kutlanan Keti Koti Festivali’nin ana programı bu yıl daha geniş bir alan olan Museumplein’de gerçekleştirildi.
Hollanda Ulusal Kölelik Geçmişi ve Mirası Enstitüsü tarafından organize edilen Keti Koti Festivali, Oosterpark’taki Ulusal Kölelik Anıt’ında saygı duruşu ile başlar. Çeşitli etkinliklerle günün anlamı üzerinde durulur, geleceğe bakılıp ve özgürlük, eşitlik ve dayanışma vurgusu yapılır.
Keti Koti Festivali, yıllarca dağınık bir şekilde semt evlerine ya da arka sokak barlarında yapılan anma törenleri, ritüeller ve kutlamalarla yapılırken, günümüzde daha merkezi bir organizasyon şekline dönüşmüştür. Artık festival, bu alandaki tüm ilgili toplulukların girişimlerini bir araya getirerek, koordineli ve ortak sahiplenilen bir etkinliğe dönüştürülmüştür.
Festivalin amacı, yalnızca doğrudan etkilenen, yani Surinam ve Hollanda Antillileri değil, aynı zamanda Amsterdam’daki farklı kültürel değerlere sahip tüm Hollandalılara hitap eden bir anma ve kutlamasını hedefler.
İşte Keti Koti Festivali, bu yıl bu amacına ulaşmış durumda. Amsterdam’ın Nieuw-West bölgesinde organize edilen etkinliğe katılan Dilek & İsmail Kalkan timi, sosyal medya hesabında şunları yazmış: “Nieuw-West’te bugün 1 Temmuz’da Surinam’da köleliğin kaldırılmasını kutluyoruz. Meervaart’ta müzik, yemek, okumalar ve çeşitli etkinliklerle bir araya geliyoruz. Ayrıca Brassband ile Osdorpplein’de bir özgürlük koşusu da var. Dostlarımızı bu etkinliklerde görmek istiyoruz. Şimdiden herkesin Özgürlük Günü kutlu olsun”.
Dilek & İsmail Kalkan timi, bununla da kalmayıp, sosyal medya hesaplarındaki profil fotoğraflarını da, Keti Koti Festivali’nde giyilen Surinam geleneksel giysileriyle çektirdikleri fotoğraf karesini de paylaşmışlar.
Bir ‘Özgürlük Günü’ olan Keti Koti Festivali, hedefine ulaşmış durumda. Özgürlük hayranı olan Türkleri de yanlarına almayı başarmışlar. Keti Koti Festivali, bir özgürlük festivali olurken, bir taraftan da Surinam-Türk dayanışması, hatta bir Surinam-Kazak ve Nogay dayanışmasına dönüşmüş. Bunun için, Dilek & İsmail Kalkan timini tebrik etmek ve alkışlamaktan başka bir şey aklıma gelmiyor şu anda. Öyle ki, Kalkan timi Hollanda’daki Türkistan etkinliklerine gösterdikleri hassasiyeti Özgürlük Günü için de göstermişler.
Helal olsun. Çünkü, Türk özgürlük ve adalet için var olmuştur.
Veyis Güngör
2 Temmuz 2025